ფეხების შეკვრის ჩვეულება(缠足 – Chánzú)

0
159

ჩანწუ – ჩინეთში გავრცელებული ჩვეულება, რომელიც ახალგაზრდა გოგონებისთვის ფეხების ფორმისა და ზომის შეცვლის მიზნით მათ მჭიდროდ შეკვრას გულისხმობდა. ამ ფორმით სახეშეცვლილ ფეხებს ლოტოსის ტერფებს უწოდებდნენ, ხოლო სპეციალურ ფეხსაცმელს – ლოტოსის ფეხსაცმელს. ეს ჩვეულება საკმაოდ მტკივნეულ პროცესთან ასოცირდებოდა, ქალები იტანჯებოდნენ, იზღუდებოდა მათი გადაადგილება, ხდებოდნენ უუნაროები. სილამაზე მსხვერპლს მოითხოვდა და ტაბუირებული ფორმა გააჩნდა.

წარმოიშვა X საუკუნის ჩინეთში ხუთი დინასტიისა და ათი სამეფოს პერიოდში და თანდათან პოპულარული გახდა ელიტურ წრეებში სონგის დინასტიის დროს. ცინგის დინასტიის პერიოდში (1636–1912) კი დაბალ სოციალურ ფენაშიც გავრცელდა. გვიან იმპერიულ ჩინეთში არაბუნებრივად პატარა ფეხები ითვლებოდა სტატუსის განმსაზღვრელ სიმბოლოდ და ქალური სილამაზის გამომხატველ ნიშნად.  XIX საუკუნისთვის ჩინელი ქალების 40-50%-ს, ხოლო მაღალი კლასის ხანის დინასტიის ქალბატონების თითქმის 100%-ს ლოტოსის ტერფები ჰქონდათ.

აღნიშნული პრაქტიკა დროთა განმავლობაში, რეგიონებისა და სოციალური კლასის მიხედვით, იცვლებოდა. მაგალითად, XVII საუკუნეში მანწუს იმპერატორებმა სცადეს ამ ტრადიციის აკრძალვა, თუმცა უშედეგოდ, რადგან ლოტოსის ტერფების ქონა ქორწინების პერსპექტივებს საგრძნობლად ზრდიდა.

XIX  საუკუნის ბოლოს ქრისტიანი მისიონერები და ჩინელი რეფორმატორები ამ პრაქტიკას ღიად დაუპირისპირდნენ, თუმცა მხოლოდ XX საუკუნის დასაწყისში დაიწყო მისი გაქრობა. უკვე 90 წელზე მეტი გავიდა, რაც ჩინეთში პატარა ფეხსაცმლის ტარება აიკრძალა. ამჟამად მსოფლიოში ამ ტრადიციის გამგრძელებელი მხოლოდ 10-მდე ქალბატონიღა შემორჩა.