[:ka]
ჩინური დამწერლობა არის იეროგლიფური, რის გამოც იგი მკვეთრად გამოირჩევა მსოფლიოს სხვა თანამედროვე დამწერლობათაგან. ესაა იდეოგრაფიულ-მარცვლოვანი დამწერლობა, რომლის ნიშანი – იეროგლიფი – სამეტყველო ენის ერთ მარცვალს ან მთლიან სიტყვას წარმოადგენს. განსხვავებით გავრცელებული ასობგერითი დამწერლობის ფონეტიკური სისტემისაგან, თითოეული იეროგლიფური ნიშანი შეესაბამება სიტყვას ან მარცვალს. იეროგლიფების საერთო რაოდენობა ჩინურ ენაში შეადგენს 60–70 ათასზე მეტს, პრაქტიკულად კი, გამოიყენება 5–8 ათასი ნიშანი. თანამედროვე ლიტერატურისა და პუბლიკაციების წასაკითხად საკმარისია მხოლოდ 3–4 ათასი იეროგლიფის ცოდნა, რაც შეესაბამება ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის საშუალო სკოლის სრულ მოთხოვნებს. მუშა-მოსამსახურეთათვის ოფიციალური მინიმალური დონე წერის უნარ-ჩვევებისთვის შეადგენს ორიათასამდე ნიშანს.
ჩინური იეროგლიფური დამწერლობა ერთ-ერთი უძველესი დამწერლობაა მსოფლიოში. უცნობია, თუ ზუსტად როდის შეიქმნა ჩინური იეროგლიფები. ისტორიული ცნობების მიხედვით ვიცით, რომ ის შეიქმნა ინის დინასტიის (ძვ.წ. 1401-1122 წწ.) დროს, მაგრამ, ლეგენდის თანახმად, იეროგლიფები შექმნა ლეგენდარული იმპერატორის ხუანგტის ისტორიოგრაფმა ცანგ ძიემ ოთხი ათასი წლის წინ მთების, მდინარეების და ზღვების მონახაზების, დრაკონებისა და გველების, ფრინველებისა და ცხოველების ნაკვალევის მიხედვით.
ყველაზე ძველი იეროგლიფები იწერებოდა კუს ბაკნებსა და ცხოველების ძვლებზე. მათ ეწოდება „ძიაკუვენ“, რაც, სიტყვასიტყვით ნიშნავს – „წარწერები კუს ბაკნებსა და ძვლებზე“.
ბრინჯაოს გადნობის ტექნოლოგიების გაჩენის შემდეგ, დაიწყეს ჩინური იეროგლიფების წერა ბრინჯაოს ჭურჭელზე, ამას ეწოდებოდა „ძინვენ“, რაც ნიშნავს „წარწერები ბრინჯაოზე“.
იეროგლიფური დამწერლობის განვითარებასთან ერთად ჩნდება კალიგრაფიის სხვადასხვა სტილი, ისეთები, როგორებიცაა: „ჭუან“, „ლიშუ“, „სინგშუ“, „ცაოშუ“, „ქაიშუ“.
ჩინურმა დამწერლობამ შეაღწია ვიეტნამსა და იაპონიაში უკვე ჳ–ჳჳჳ საუკუნეებში, სადაც დაიწყეს მათი გამოყენება თავიანთი დამწერლობის სისტემაში. იაპონიაში კი დღემდე გამოიყენება ჩინური წარმოშობის იეროგლიფები.
თავისი ოთხიათასწლოვანი არსებობის მანძილზე, ჩინური იეროგლიფები გახდა ჩინური ტრადიციული კულტურისა და ცივილიზაციის უმნიშვნელოვანესი ნაწილი. დამწერლობა და კალიგრაფია ერთმანეთისაგან გაუმიჯნავი ცნებებია. კალიგრაფიის ხელოვნება – „შუფა“, ხელოვნების ისეთი დარგია, რომელშიც განსხეულებულია დამწერლობა. ჩინური კალიგრაფია განუყოფელია ფერწერისა და ხელოვნების სხვა დარგებისაგან. კალიგრაფიის ოთხ საგანძურს („ვენფანგ ს’პაო“) შორის ფუნჯი – „მაოპი“ ტრადიციული წერის ერთ-ერთი ინსტრუმენტია. დანარჩენებია: „მო“ (ტუში), „ჭი“ (ქაღალდი ) და „იენ“ (ტუშის ჭურჭელი).
წყარო: ცნობარი “რა ვიცით ჩინეთის შესახებ?”
[:]
